Jeroen van Dam

Jeroen van Dam

Gedurende 18 jaar is Jeroen (45) een hardwerkende adjunct-directeur en basisschoolleerkracht. In die tijd is hij soms een opgewonden standje, dat, als ’t maar enigszins mogelijk is, alles alleen doet, flink rookt, ongezond leeft en in het weekend te moe is om iets te ondernemen. Eind 2012 overlijdt zijn vader en begin 2014 zijn moeder en dan blijft hij als enig kind achter in het Haagse ouderlijk huis. Soms heeft hij woordvindingsproblemen en hij voelt zich niet goed. Hij is angstig en depressief, maar aan het advies van familieleden om eens naar de dokter te gaan geeft hij geen gehoor. Hij is bang geworden door de ziektegeschiedenissen van zijn ouders: diabetes, beroerte, bot- en longkanker.

Op 30 augustus 2016 slaat de totale paniek toe: Jeroen voelt zich heel bang en akelig. Hij rookt nog een sigaret, die achteraf zijn laatste zal worden. Hij belt zelf 112 en gaat, dankzij de EHBO-cursus op school, met zijn sleutels en telefoon op een stoel bij de voordeur zitten, in afwachting van de ambulance. In het Haagse Westeinde ziekenhuis blijkt dat hij is getroffen door een herseninfarct en ook dat er eerder infarcten zijn geweest. Waar hij zo bang voor was is nu is toch gebeurd, maar de angst heeft plaatsgemaakt voor berusting. De blokkade van 90% in een halsslagader wordt opgeheven en daarna is het volgens de vaatchirurg ‘in orde’. De specialist vindt dat Jeroen te jong is om een infarct te krijgen, maar laatstgenoemde stelt: ‘naar de leeftijd wordt niet gevraagd’. Ook blijkt hij diabetes te hebben. Na een tweeweeks ziekenhuisverblijf volgen 10 weken revalidatie in het Haagse Sophia. De cirkel is rond: in het Bethlehem ziekenhuis is hij geboren, het oude gebouw van Sophia dat in 2014 is vervangen door nieuwbouw.

De beginperiode is moeilijk: hij kan zich niet verstaanbaar maken, hij moet vanwege slikproblemen onsmakelijk, gemalen voedsel eten en hij is moe en terneergeslagen. Maar hij is vastbesloten om weer te leren praten en om beter te gaan articuleren. En wat een vreugde als er voor de, inmiddels niet-roker, weer gewoon en lekker voedsel op zijn bord ligt! Na verloop van tijd is de rollator ook niet meer noodzakelijk. Hij oefent bij de bewegingsagoog en de ergotherapeut en heeft gesprekken met de diëtiste. Bij de maatschappelijk werkster komt hij uiteindelijk tot de rouwverwerking van het overlijden van zijn ouders toe. Over het Sophia niets dan lof: hij heeft er veel geleerd van de lieve en geduldige zusters, broeders en therapeuten. Hij heeft er een eindeloze tijd gehad en kan nu alles zelfstandig doen. Het Sophia heeft veel expertise. Kortom: ze maken je weer mens!

Op 17 november 2016 mag Jeroen weer huiswaarts. Hij is aanvankelijk bang, maar daarna gaat het beter. Dan volgt er een poliklinische periode van een half jaar. Tweemaal per week brengt de bus hem naar het Sophia voor bezoeken aan de fysiotherapeut, de logopediste, de maatschappelijk werkster en de psycholoog. Hij kiest niet voor het gemeentelijk vervoer, want dat betekent vaak: te vroeg, te laat en omrijden. Voor het vervolg van de therapie neemt het Sophia contact op met een logopediste, maar Jeroen is er niet over te spreken dat hij vanwege de privacyregels anderhalve maand moest wachten op zijn patiëntendossier. De spraaklerares heeft het goed gedaan, maar Jeroen vindt die privacywaakhond te overdreven, de regels zijn te strikt! Zelf belt hij voor de afspraken de logopediste en de fysiotherapeut. Vanaf mei 2017 heeft hij een jaar spraakles, maar die therapie is inmiddels afgesloten, omdat hij volgens de logopediste goed genoeg spreekt. Door articulatieverbetering kan hij gebruikmaken van de inspreekfunctie op de iPad. Wel krijgt hij nog steeds tweemaal per week fysiotherapie voor zijn rechterhand en zijn benen, daar kan hij lopend naartoe. Als hij te lang staat wordt hij moe en krijgt ‘zwabberbenen’. Zo is hij in de zomer van 2017 op straat door vermoeidheid en onoplettendheid gestruikeld over een losliggende stoeptegel met enkele gekneusde ribben als resultaat. Daarom is hij erg blij met de zelfscankassa’s bij de Albert Heijn: zo hoeft hij niet lang te wachten en niets te vragen!

Na diverse onderzoeken, een medische verklaring en vijf rijlessen, links leren sturen en een rijtest, heeft hij sinds juli 2017 zijn rijbewijs terug. ‘Alsof je nooit anders gedaan hebt,’ zei de instructeur! De premie, die hij na zijn volledige afkeuring ontvangt, wordt besteed aan het laten schilderen van het huis en de aanschaf van een automaat. Nu kan hij familie in Rotterdam, Zoetermeer en Capelle en zijn vrienden die verder weg wonen bezoeken: zelfstandigheid is een groot goed!

Aanvankelijk denkt Jeroen dat hij de enige is met afasie, maar hij is er zich inmiddels van bewust dat er veel getroffenen zijn. Zijn familie vertelt er nu ook over. Hij vindt het belangrijk dat hij tijdens een gesprek wordt aangekeken en kan uitpraten. Een persoon met afasie is niet gek of dronken! Ooit is hij de Blokker uitgelopen omdat hij het woord ‘glorix’ niet kon zeggen. Spreken is zo ingewikkeld! Iedereen is zo ongeduldig en druk met werk, leren en sociale media. Jeroen is van mening dat er te weinig aandacht is voor hersenletsel in het algemeen en voor afasiepatiënten in het bijzonder. Daarom is het belangrijk dat Hersenletsel.nl en de Hersenstichting voorlichting geven en begrip kweken. Door geldgebrek is het afasiecentrum in Den Haag helaas opgeheven. Lotgenotengroep ‘De Woordzoekers’ ijvert bij de wethouder, de beleidsmedewerker en de gemeenteraad voor heroprichting. Zeker voor alleenstaanden, die het niet redden, is een afasiecentrum heel belangrijk!

Het lesgeven is Jeroen niet verleerd en via vroegere contacten op social media is hij nu vrijwilliger in het Tyltylcentrum de Witte Vogel, gevestigd in de nabijheid van het Sophia. Een gewone basisschool met kritische ouders zou zijn keuze niet meer zijn. Op dinsdagen en vrijdagen van 9.00u. – 15.30u. zijn de meervoudig beperkte kinderen in kleine klasjes van 6 á 7 personen zijn lotgenoten en leert hij hen, met de leerkracht en de onderwijsassistent, geduldig lezen, schrijven en typen. Sommige leerlingen krijgen met behulp van de computer weer een stem! Dit vrijwilligerswerk is opnieuw uitdagend en divers. Hij ervaart de school als een warm bad. Via het maatschappelijk werk van MEE, voor mensen met een beperking, krijgt hij contact met een lotgenotengroep, die sinds twee jaar regelmatig samenkomt. Met een oud-medepatiënt in het Westeinde en het Sophia, ook op 30 augustus 2016 door een CVA getroffen, heeft hij eveneens een leuk contact.

Zijn, voor het infarct al bestaande, hoogtevrees geeft problemen bij het traplopen, maar leuningen en een lift bieden uitkomst. In vergelijking met de periode vóór zijn CVA heeft Jeroen uitgebreidere sociale contacten en durft hij meer te vragen. Hij wandelt nu veel en bezoekt soms de buurtlunchroom Zondag, waar ze hem normaal behandelen. Door de gesprekken met de psycholoog en de maatschappelijk werker is hij zich ervan bewust geworden dat het leven zinvol is. Hij maakt zich nu minder druk dan vroeger, heeft leren leven met zijn situatie en heeft rust gevonden door te accepteren dat het is zoals het is. Zijn boodschap aan de lezers: laat de gebeurtenissen gewoon op je afkomen, wees blij met wat je nog wel kunt en geniet van de kleine dingen in het leven. Verder is alle soort werk zinvol en bovendien: accepteer niet alles. Eigenwijs zijn heeft hem veel succes gebracht!